ارتباط حلالیت فسفر خاک و جذب نیتروژن و تأثیر آن بر شاخص برداشت فسفر سیاهدانه

به منظور بررسی برخی راهکارها برای افزایش حلالیت فسفر در خاک­های آهکی و تأثیر بر جذب فسفر و نیتروژن، کارایی جذب و شاخص برداشت فسفر سیاهدانه (nigella sativa l.)، آزمایشی در سال زراعی 92-1391 در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. این مطالعه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دوازده تیمار و سه تکرار طراحی شد. منابع اصلاح کنندۀ خاک آهکی شامل ورمی کمپوست (v) + باکتری تیوباسیلوس (t)، گوگرد (s) + t و s+v+t همراه با شاهد به عنوان عامل اول، و سه سطح کاربرد فسفر (صفر، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار از منبع فسفات دی آمونیوم)، به عنوان عامل دوم آزمایش بودند. براساس نتایج آزمایش، هر سه منبع اصلاح کنندۀ خاک آهکی (شامل s+t، v+t و s+v+t) تأثیر معنی­داری در افزایش فسفر قابل جذب خاک، جذب فسفر و نیتروژن توسط بوته و شاخص برداشت فسفر داشتند. همچنین کاربرد s+t و s+v+t در مقایسه با شاهد، به کاهش ph خاک به ترتیب تا 94/0 و 61/0 واحد منجر شد. بین غلظت فسفر و غلظت نیتروژن در بوتۀ سیاهدانه همبستگی مثبت و معنی­داری وجود داشت؛ با وجود این، بین عملکرد دانه و کارایی جذب فسفر، همبستگی منفی و معنی­داری مشاهده شد.